Takatukahane

Gün ve gecenin birbirine eşit olduğu ve devamında günlerin artık uzamaya başladığı 21 Mart aynı zamanda baharın gelişini de müjdeler (Nihayet!). Celali Takvimi ya da İran Takvimi olarak bilinen takvim 21 Mart ile başlar. Bu yüzden Nevruz pek çok ülkede kutlansa da genellikle İranlılara özgü bir bayram olarak bilinir.

Burada size baharın gelişini hangi millet nasıl ve neden kutluyor, kısa bir bilgi olarak veriyorum, siz artık hangisini isterseniz seçer ona göre kutlarsınız. Ya da tüm nedenleri kapsayan “Baharın Gelişi”ni herhangi bir etimolojik sebep olmadan kutlarsınız. Seçim sizin.

21 Mart kutlamalarına ait en eski kaynaklar Sümerlere dayanmaktadır. Bu tarihte bereket tanrıçası İnanna yeraltından çıkarak sevgili kocası Tammuz (Damuzi) ile yeryüzünde tekrar bir araya gelirler. (Bununla ilgili yazımı hemen 4 post öncesinde bulabilirsiniz.)

Benzer hikaye Mısır’da İsis ile Osiris, Yunan’da Afrodit ile Adonis, Roma’da ise Venüs Mars mitoslarında bulabilirsiniz. Hristiyanlıkta ise 21 Martı takip eden ilk dolunaydan sonra gelen pazar günü İsa’nın yeraltından çıkarak dirildiği gün olan Paskalya olarak kutlanır.

Günümüzde tarihleri farklılık gösterse de kışın bitip baharın başlaması kutlaması Yahudilerde Hamursuz Bayramı, Türklerde Ergenekon’dan çıkış günü olan ‘yengi gün’, Zerdüştlerde Efsanevi hükümdar Cemşid’in tahta çıkış günü ya da Zalim hükümdar Dehhak’ın Gave tarafından öldürülmesi ile aynı gün kutlanır.

Bu arada söylemeden geçemeyeceğim, Bu zalim hükümdar Dehhak aynı zamanda Aži Dahāka olarak da bilinir ve Türkçe’deki Ejderha kelimesinin kökeni buradan gelmektedir.

Özetle, Kuzey Yarımkürede hemen her kültürde baharın başlangıcı için kutlama yapılır. Kutlamaların içeriği de genel hatlarıyla benzerlik gösterir. Ateş üzerinden atlamak, aile ile birlikte olup yemekler yemek, yeni kıyafetler giyip süslenmek kısacası sizin için bir bayram ne demekse onu yaparak bugünü kutlayabilirsiniz.