Takatukahane

Kadının cadılaştırılması ve şeytanla işbirliği yapan kötücül bir varlığa dönüşmesi Avrupa’da 15. yy itibariyle Kilisenin körüklemesiyle sayısı belli olmayan kadının öldürülmesiyle sonuçlanan cadı avlarını getirmiştir. Anadolu’da ise bu tip bir oluşum ve düşmanlığa rastlayamayız.

Çünkü İslam’ın kabulüyle Orta Asya Türkleri, şamanlığı yeni dinin içinde korumaya devam etmişlerdir. Yeni dine en çabuk adapte olanlar da kadın şamanlardır. Örneğin, Orta Asya kadın şamanları kamlığa ya da fal bakmaya başlamadan önce Allah’a ve erenlere müracaat etmeyi kendilerine borç bildilerdi.

Bu iki coğrafya arasındaki ayrımı Batı’daki Yılan Saçlı ve bakışıyla taşa dönüştüren Medusa’nın, Türk-İran mitolojisindeki Şahmeran’dan farkına baktığımızda daha da rahat görebiliriz.

Her iki kadının da bilinmeyenin bilgisine ve büyüsel güçlere sahip olması ona kontrol edilemez bir nitelik verir ve bu da insanın üzerinde hakimiyet kuramayacağı bir korku yaratır. Fakat Şahmeran, Medusa gibi direkt kötücül bir varlığa dönüşmez. Hatta bugün bile Güney ve Doğu Anadolu’nun hemen hemen her evinin duvarında Şahmeran tablosu görmek mümkündür. Şahmeran şifa bilgisine sahiptir. Ve aldatılıp, öldürürken bile yüceliğini korumuştur.

Çünkü bu coğrafyada bir şekilde kadının gözle görünmeyeni, başka alemleri daha iyi sezip anlayabildiğine dair arkaik bir kültür vardır.

Avrupa’da ve Osmanlı’da Cadılık kavramları için Özge Özal’ın aynı isimli kitabını okumanızı tavsiye ederim.