Farsça “Şâh” ve “Mârân” kelimelerinin birleşmesiyle oluşan Şahmeran yılanların şahı olan, yılan kuyruklu, ejderha ya da yılan gövdeli çok güzel bir kadındır. Yerin yedi kat altında yılanlarıyla birlikte yaşamaktadır ve tüm hastalıkları iyileştirebilecek kadar sonsuz tıp bilgisi sahibidir. Bu yeraltı şehrine ilk giren ve Şahmeran’ı ilk gören insan Cemşab’tır. Zaman için Şahmeran’ın aşkını ve güvenini kazanır. Şahmeran da ona tıp bilmine ait bildiği herşeyi öğretir. Fakat belli bir zaman sonra Cemşab yerüstünde hayatını özler ve geri dönmek istediğini söyler. Şahmeran da kimseye kendisinden ve yeraltı şehrinden bahsetmemesi şartıyla gidebileceğini söyler. Cemşab da sözünü tutar ve uzun yıllar Şahmeran’dan kimseye bahsetmez. Gelgelim bir gün ülkenin padişahı hastalanır. Hekimler sadece Şahmeran’ın etini yerse iyileşebileceğini söylerler. Padişah’ın emriyle ülkenin dört yanında Şahmeran’ı arayan Vezir sonunda Cemşab’a ulaşır ve onu konuşturur. Şahmeran’ı bulduklarında Şahmeran “Ben zaten öleceğim. O yüzden size sırrımı söylüyorum.

“Kuyruğumu kim yerse tüm bilgeliğimin ve uzun bir hayatın sahibi olur. Başımı kim yerse acı içinde ölür.” der. Bunun üzerine Şahmeran’ı ele veren Cemşab utancından ölmek istediği için başını, vezir de kuyruğunu yer. Fakat beklenen olmaz, vezir ölür ve Cemşab Şahmeran’ın tüm bilgeliğinin sahibi olur. Bazı kaynaklar Cemşab’ın Şahmeran’ın ölümünün üzüntüsünden diyar diyar gezen ve insanları tedavi eden Lokman Hekim olduğunu yazarlar.

Şahmeran, kökeni İran mitolojisi olsa da Türk mitolojisinde de yer alır. Yaşadığı şehrin Tarsus (Mersin) olduğundan bahseden pek çok kaynak bulunmaktadır. Tarsus’ta bulunan Şahmeran Hamamı, Şahmaran’ın öldürüldüğü ve parçalara ayrıldığı yer olarak geçer.